mbike.gr ο κόσμος του ποδηλάτου
Γωνία κούτελου • TRAIL=ίχνος • fork rake 3 νούμερα που κάνουν την διαφορά!
Η οδηγική συμπεριφορά ενός ποδηλάτου σχετίζεται και επηρεάζεται άμεσα, από πολλές και διαφορετικές παραμέτρους.
Από τον Δημήτρη Κολομβάτσο
Διαφορετικά συμπεριφέρεται ένα ποδήλατο με αλουμινίου πλαίσιο, αλλιώς με πλαίσιο τιτανίου και τελείως διαφορετικά με πλαίσιο carbon. Την μεγαλύτερη όμως διαφορά στην οδηγική συμπεριφορά ενός ποδηλάτου δεν την προκαλεί το υλικό από το οποίο είναι κατασκευασμένο το πλαίσιο, αλλά η γεωμετρία του. Όλα εκείνα τα στοιχεία που διαμορφώνουν την γεωμετρία ενός πλαισίου, είναι αυτά που ξεχωρίζουν τα ποδήλατα με την εξαιρετική οδηγική συμπεριφορά από τα υπόλοιπα. Στο συγκεκριμένο άρθρο θα αναλύσουμε το πώς ακριβώς το head angle, το fork rake και το trail ενός πλαισίου, επηρεάζουν και διαμορφώνουν συνολικά την οδηγική συμπεριφορά ενός ποδηλάτου.
Με τον όρο "head angle" αναφερόμαστε στην γωνία του head tube (κούτελου) του πλαισίου. Την γωνία δηλαδή που δημιουργεί η νοητή γραμμή που περνάει από την μέση του head tube του πλαισίου και του steerer tube του πιρουνιού με το έδαφος. Συνήθως το head-angle κυμαίνεται από 64 έως 72 μοίρες στα πλαίσια κατηγορίας mountain bike, και από 72 έως 74 μοίρες στα πλαίσια κατηγορίας road.
Ο όρος fork rake, περιγράφει την απόσταση του άξονα του κέντρου του εμπρόσθιου τροχού από την νοητή γραμμή που προαναφέραμε. Στα ποδήλατα κατηγορίας mountain bike, συνηθίζεται ο όρος fork rake να αναφέρεται και σαν fork offset. Συνήθως το fork rake κυμαίνεται από 45 έως 55 χιλιοστά στα ποδήλατα κατηγορίας mountain bike, και από 40 έως 50 χιλιοστά στα ποδήλατα κατηγορίας road.
Ο υπολογισμός του trail σχετίζεται άμεσα με το head angle και το fork rake του ποδηλάτου. Η απόσταση που δημιουργείται στο έδαφος ανάμεσα στην διαγώνια νοητή γραμμή του head angle και στην κάθετη νοητή γραμμή που περνάει απο τον άξονα του κέντρου του εμπρόσθιου τροχού προς αυτό, ονομάζεται "trail".
Γίνεται λοιπόν αντιληπτό, πως όσο μικραίνει το head angle μεγαλώνει το trail, και όσο μεγαλώνει το fork rake μικραίνει το trail και αντίστροφα. To head angle επηρεάζει την σταθερότητα του ποδηλάτου στις υψηλές και στις χαμηλές ταχύτητες κίνησης. Όσο μεγαλύτερη γίνεται η γωνία στο head tube, μικραίνει το trail, με αποτέλεσμα η συμπεριφορά του ποδηλάτου να γίνεται πιο ανάλαφρη στις χαμηλές ταχύτητες κίνησης και πιο αποδοτική στις ανηφόρες.
Όσο μικρότερη γίνεται η γωνία στο head tube, μεγαλώνει το trail με αποτέλεσμα η συμπεριφορά του ποδηλάτου να γίνεται πιο σταθερή στις υψηλές ταχύτητες κίνησης και πιο αποδοτική στις κατηφόρες. Τι γίνεται όμως όταν μια εταιρεία θέλει να σχεδιάσει ένα ποδήλατο που πρέπει να είναι ευκίνητο στις χαμηλές ταχύτητες κίνησης και γρήγορο στην ανηφόρα, και ταυτόχρονα να συμπεριφέρεται με σταθερότητα στις υψηλές ταχύτητες κίνησης και στην κατηφόρα για παράδειγμα ένα mountain bike κατηγορίας all mountain; Εκεί έρχεται και μπαίνει για τα καλά στο παιχνίδι το fork rake.
Σε ένα πλαίσιο κατηγορίας all mountain, οι σχεδιαστές μίας εταιρείας καλούνται να δώσουν στο head tube μια γωνία μικρότερη από 69 μοίρες για να αυξήσουν την σταθερότητα του ποδηλάτου στις υψηλές ταχύτητες κίνησης και στην κατηφόρα. Επίσης το μικρότερο head angle ευθυγραμμίζει και κατά κάποιο τρόπο την μπροστινή ανάρτηση του ποδηλάτου ως προς τα επικείμενα εμπόδια, βελτιώνοντας την απόσβεση και την λειτουργία της.
Ένα ποδήλατο all mountain όμως, θα πρέπει παράλληλα να είναι ευκίνητο στις χαμηλές ταχύτητες κίνησης και να σκαρφαλώνει γρήγορα στις ανηφόρες. Όπως προείπαμε, το μικρότερο head angle θα μεγαλώσει το trail του ποδηλάτου. Γι αυτό τον λόγο οι σχεδιαστές της εταιρείας καλούνται να μεγαλώσουν το fork rake. To μεγαλύτερο fork rake, μειώνει το trail του ποδηλάτου χωρίς να επηρεάζει την γωνία του head tube.
Ρυθμίζοντας λοιπόν κατάλληλα το trail και το head angle ενός πλαισίου (σε συνάρτηση και με το fork rake), και βρίσκοντας τις κατάλληλες μεταξύ τους ισορροπίες, οι σχεδιαστές μίας εταιρείας είναι ικανοί να δημιουργήσουν ένα μοντέρνο ποδήλατο, το οποίο να συμπεριφέρεται εξαιρετικά τόσο στις υψηλές ταχύτητες κίνησης και στις κατηφόρες οπού απαιτείται μεγαλύτερη σταθερότητα, όσο και σε στενά μονοπάτια και στις ανηφόρες οπού το ποδήλατο θα πρέπει να είναι ευκίνητο και με ανάλαφρη αίσθηση στην συμπεριφορά του.
