Σχαράκια: Η σημασία της σωστής ρύθμισης

Κούμπωσε σωστά!

Τα σχαράκια ορίζουν τη θέση των ποδιών επάνω στα πετάλια και ο τρόπος με τον οποίο είναι ρυθμισμένα επηρεάζει σημαντικά το πεταλάρισμα.

Φωτό: Πέτρος Γκότσης

Ένας μέσος ποδηλάτης, κατά τη διάρκεια μιας προπόνησης περιστρέφει τα πόδια του πάνω στα πετάλια περισσότερες από πέντε χιλιάδες φορές την ώρα. Γίνεται εύκολα αντιληπτό το πόσο σημαντική είναι η σωστή ρύθμιση στα σχαράκια, ώστε τα πόδια να πατάνε σωστά επάνω στα πετάλια για να είναι ομαλό το πεταλάρισμα, να μην ταλαιπωρούνται οι αρθρώσεις, να φορτίζονται ισορροπημένα οι μύες των ποδιών, να βελτιώνεται η αποδοτικότητα και να αποφεύγονται οι τραυματισμοί.

Τι σημαίνει σωστή ρύθμιση;

Η έννοια της σωστής ρύθμισης σχετίζεται με την ανατομία του αναβάτη, το οδηγικό στιλ και τις διαφορετικές απαιτήσεις του κάθε αγωνίσματος (road, mtb, tri κλπ.)

Ο «κανόνας» της βιομηχανικής ορίζει πως τα σχαράκια πρέπει να είναι τοποθετημένα σε τέτοια θέση που να φέρουν το πρώτο μετατάρσιο των ποδιών ακριβώς επάνω στον άξονα των πεταλιών για να υπάρχει μυϊκή ισορροπία, να μην αναπτύσσονται δυνάμεις διάτμησης στα γόνατα, να μη μουδιάζουν τα δάχτυλα και να μη φορτίζεται αρνητικά ο αχίλλειος τένοντας. Βέβαια, ο κανόνας προϋποθέτει σωστή ρύθμιση του ύψους και του setback της σέλας.

Ανάλογα με το οδηγικό στιλ του αναβάτη (σπρίντερ, ανηφορίστας, τριαθλητής κλπ.) τα σχαράκια μπορούν να τοποθετηθούν σε τέτοια θέση που να φέρουν το πρώτο μετατάρσιο λίγα χιλιοστά μπροστά ή πίσω από το κέντρο του άξονα των πεταλίων, φορτίζοντας με αυτό τον τρόπο διαφορετικά τους μύες των ποδιών.
Μαζί με τους μύες φορτίζονται διαφορετικά και οι αρθρώσεις των γονάτων, γεγονός που καθιστά απαραίτητη μία τέτοια προσαρμογή σε αναβάτες που έχουν υποστεί χειρουργική επέμβαση (χιαστός, μηνίσκος κλπ.)

Ιδιαίτερα σημαντική είναι και η ρύθμιση της απόστασης των ποδιών από τo κέντρο της μεσαίας τριβής του πλαισίου κατά το πεταλάρισμα, γιατί επηρεάζει το knee lateral travel του αναβάτη. Αυτή η ρύθμιση μπορεί να γίνει είτε από τα σχαράκια, είτε από τα πετάλια (μήκος άξονα), είτε με την προσθήκη αποστατικής ροδέλας μεταξύ των μπράτσων του δισκοβραχιονα και του άξονα του κάθε πεταλιού, είτε από τον ίδιο τον δισκοβραχίονα (Q-Factor).

Τα σχαράκια ορίζουν και τη θέση της φτέρνας του κάθε ποδιού. Εδώ, η σωστή ρύθμιση σχετίζεται με την ανατομία του αναβάτη (valgus, normal και varus). Τα σχαράκια πρέπει να τοποθετηθούν αναλογικά φέρνοντας την φτέρνα προς το μέρος που απαιτείται σε κάθε ξεχωριστή περίπτωση, ώστε να μην φορτίζονται αρνητικά οι αρθρώσεις των γονάτων.

Σε ειδικές περιπτώσεις που ο αναβάτης παρουσιάζει έντονη ανισοσκελία πρέπει να τοποθετηθεί ειδική προσθήκη ανάμεσα στα σχαράκια και τα παπούτσια για να εξισορροπηθεί η διαφορά.

Κλείνοντας, θα πρέπει να τονίσουμε πως σε καμία περίπτωση ο αναβάτης δεν πρέπει να χρησιμοποιεί σχαράκια χωρίς float (μηδέν μοίρες) αν δεν είναι απόλυτα σίγουρος για την ακρίβεια της ρύθμισης. Επίσης, καλό είναι να αποφεύγονται και τα σχαράκια με μεγάλο float (>5 μοίρες) γιατί επηρεάζεται η σταθερότητα των ποδιών κατά το πεταλάρισμα και εμφανίζονται πόνοι στις αρθρώσεις των γονάτων.