Η θέση οδήγησης κάνει τον πρωταθλητή

Ακόμα και οι πιο μικρές ρυθμίσεις κάνουν τη διαφορά στα χρονόμετρα

Ο Βασίλης Αναστόπουλος μας περιγράφει τη διαδικασία ρυθμίσεων στο ποδήλατο χρονομέτρου ενός αθλητή υψηλού επιπέδου. Ρυθμίσεις που φαίνεται πως… απέδωσαν με το παραπάνω, καθώς, μερικούς μήνες αργότερα, ο συγκεκριμένος αθλητής – με τις συγκεκριμένες ρυθμίσεις – κέρδισε τον τίτλο του Πρωταθλητή Ευρώπης στην ατομική χρονομέτρηση!

Μια από τις σημαντικότερες διαδικασίες σε μια επαγγελματική ομάδα είναι αυτή της σωστής τοποθέτησης των αθλητών στα ποδήλατα. Δηλαδή, η καταγραφή των μικρών εκείνων ιδιαιτεροτήτων του καθενός που θα οδηγήσουν στην ιδανική θέση πάνω στο ποδήλατο. Η διαδικασία αυτή είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα και απαιτεί πολλές ώρες δοκιμών οι οποίες, τις περισσότερες φορές γίνονται στις ελεγχόμενες συνθήκες ενός ποδηλατοδρομίου.
Οι αθλητές της SEG Racing χρησιμοποιούν για το σκοπό αυτό το ποδηλατοδρόμιο του Άμστερνταμ και ακολουθώντας ένα συγκεκριμένο πρωτόκολλο – όπως το περιγράφουμε πιο κάτω – καθορίζονται οι ρυθμίσεις του καθενός με στόχο να επιτευχθεί ο χαμηλότερος δυνατός συντελεστής αεροδυναμικής τριβής για τον κάθε αθλητή.
Στο συγκεκριμένο άρθρο παρουσιάζουμε τη διαδικασία ρυθμίσεων του Ολλανδού Steven Lammertink, ενός αθλητή με μεγάλες ικανότητες στο χρονόμετρο. Προπονητικά βρίσκεται ήδη σε υψηλό επίπεδο, άρα για να βελτιωθούν οι επιδόσεις του θα έπρεπε να βελτιστοποιηθεί η θέση του στο ποδήλατο. Για να γίνει αυτό, κάναμε μια σειρά από μετρήσεις στην πίστα, στο ποδηλατοδρόμιο του Άμστερνταμ και πάνω σε εργόμετρο (όπως φαίνεται στις φωτό).
Αφού ρυθμίσαμε τη «σωστή» σύμφωνα με το ύψος του, θέση του πάνω στο εργόμετρο, στη συνέχεια κάναμε δοκιμές στην πίστα για να δούμε πώς μικρές αλλαγές στη ρύθμιση της θέσης διαμόρφωναν την απόδοσή του ακολουθώντας το ειδικό πρωτόκολλο για την περίπτωση.
Ύστερα από δοκιμές που διήρκεσαν πάνω από τρεις ώρες, καταλήξαμε σε κάποιες μικρορυθμίσεις που όμως ήταν αυτές που θα του έδιναν τα δευτερόλεπτα που συχνά κρίνουν τον νικητή σε μια ατομική χρονομέτρηση. Και, μάλλον τις κάναμε… καλά αφού, μερικούς μήνες αργότερα, ο Lammertink κέρδισε τον τίτλο του πρωταθλητή Ευρώπης ΤΤ στην κατηγορία Under 23.
Αξίζει να σημειώσουμε πως ο CDA (Συντελεστής αεροδυναμικής τριβής 0.18) του συγκεκριμένου αναβάτη ήταν από τους πιο «αεροδυναμικούς» που έχουμε συναντήσει.

Mέγιστη γωνία γονάτου
Η μέγιστη γωνία για το γόνατο υπολογίζεται όταν το πόδι βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο της πεταλιάς και το πέλμα είναι οριζοντιωμένο. Η γωνία προσδιορίζεται από το μηριαίο οστό, τον πλευρικό κόνδυλο του γονάτου και το έξω σφυρό του αστραγάλου.

Η γωνία του γονάτου ρυθμίζεται χαμηλώνοντας ή ψηλώνοντας τη σέλα.

Road: Το ύψος της σέλας που δημιουργεί γωνία γονάτου από 145 έως 155 μοίρες είναι το ιδανικό για τους πιο πολλούς ποδηλάτες δρόμου.
Triathlon – Time Trial: Το ύψος της σέλας που δημιουργεί γωνία γονάτου από 143 έως 155 μοίρες είναι το ιδανικό για τους πιο πολλούς τριαθλητές και χρονομετρήστες.
Mountain: Το ύψος της σέλας που δημιουργεί γωνία γονάτου από 146 έως 150 μοίρες είναι το ιδανικό για τους πιο πολλούς ποδηλάτες βουνού.
Η σωστή ρύθμιση της σέλας και της γωνίας του γονάτου είναι εξαιρετικά σημαντική για τη μέγιστη μεταφοράς της δύναμης στα πετάλια. Η χαμηλή ρύθμιση της σέλας δημιουργεί μικρότερη γωνία στο γόνατο και μπορεί να οδηγήσει σε πόνο στην μπροστινή και πλάγια μεριά του. Η ψηλή ρύθμιση δημιουργεί μεγαλύτερη γωνία και μπορεί να οδηγήσει σε πόνο στο πίσω μέρος του γονάτου, στον δικέφαλο μυ και στον αχίλλειο τένοντα.

 

Ελάχιστη γωνία γονάτου
Η ελάχιστη γωνία γονάτου υπολογίζεται όταν το πόδι βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο της πεταλιάς. Η γωνία προσδιορίζεται από το μηριαίο οστό, τον πλευρικό κόνδυλο του γονάτου και το έξω σφυρό του αστραγάλου. Μια γωνία γονάτου μικρότερη από 70 μοίρες μπορεί να επιβαρύνει επικίνδυνα τα γόνατα και χαμηλά τη μέση.

 

Γόνατο σε σχέση με άξονα πεταλιού
Εξίσου σημαντικός είναι και ο υπολογισμός της οριζόντιας απόστασης από το εμπρόσθιο σημείο της επιγονατίδας έως τον άξονα του πεταλιού, με το αντίστοιχο μπράτσο του δισκοβραχίονα μπροστά και σε οριζόντια θέση. Η ρύθμιση γίνεται μετακινώντας τη σέλα εμπρός και πίσω.
Συνήθως, οι σχετικές μετρήσεις των bike fit προτείνουν το εμπρόσθιο σημείο της επιγονατίδας να είναι στο ίδιο ύψος με τον άξονα του πεταλιού. Οι πιο ψηλοί ποδηλάτες συνήθως ρυθμίζουν τη σέλα ώστε η επιγονατίδα να είναι έως και 2 εκατοστά πίσω από τον άξονα του πεταλιού. Οι τριαθλητές και οι χρονομετρήστες αρκετές φορές ρυθμίζουν τη σέλα ώστε η επιγονατίδα να είναι μπροστά από τον άξονα πεταλιού.

 

Γωνία αγκώνων
Η ελάχιστη γωνία γονάτου υπολογίζεται όταν το πόδι βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο της πεταλιάς. Η γωνία προσδιορίζεται από το μηριαίο οστό, τον πλευρικό κόνδυλο του γονάτου και το έξω σφυρό του αστραγάλου. Μια γωνία γονάτου μικρότερη από 70 μοίρες μπορεί να επιβαρύνει επικίνδυνα τα γόνατα και χαμηλά τη μέση.

 

Γωνία ισχύων
Η γωνία ισχύων είναι η γωνία που σχηματίζεται από το κέντρο της μεσαίας τριβής, το μηριαίο οστό και το μεσαίο άκρο του ώμου (AC Joint).
Triathlon/Time Trial Bikes: Το ύψος των αερόμπαρων σχετικά με τη σέλα καθορίζει τη γωνία των ισχύων. Η ιδανική γωνία ισχύων είναι από 95 έως 105 μοίρες.
Η διαδικασία αυτή, όπως την περιγράφουμε πιο πάνω, είναι η στάνταρ διαδικασία που ακολουθούμε σε όλους τους αθλητές της SEG racing προκειμένου να βελτιστοποιήσουμε την απόδοσή τους στο ποδήλατο. Και ανάλογη είναι η διαδικασία που ακολουθούν στην αρχή της κάθε σεζόν οι αθλητές όλων των επαγγελματικών ομάδων – ειδικά κάθε φορά που αλλάζουν ποδήλατα – προκειμένου να είναι βέβαιοι πως δε χάνουν ούτε… δευτερόλεπτο.